EKOenerga.pl

„E” dodatki

czyli czym zapychamy sobie brzuchy

 

W ciągu roku, przeciętny człowiek z kraju wysoko uprzemysłowionego spożywa około 2 kg  dodatków do żywności. W zasadzie wszystkie dodatki znajdujące się na liście „E” są przebadane i uważane za względnie bezpieczne w użyciu, przynajmniej przez wyspecjalizowane instytucje normalizacyjne UE. Podstawowym zagrożeniem ich masowego stosowania jest fakt, że codzienny kontakt z wieloma setkami różnych związków chemicznych, w stężeniach większych niż w naturalnych produktach, wywołuje różne schorzenia. Nawet jeśli żaden z tych związków osobno nie jest szkodliwy, ciągłe ich spożywanie w dużych ilościach w produktach żywnościowych radykalnie zwiększa ryzyko nabycia różnego rodzaju dolegliwości.

Na całym świecie narasta jednak coraz silniejsza tendencja do produkowania tzw. zdrowej żywności, która z definicji nie powinna posiadać w swoim składzie żadnych chemicznych dodatków. W Polsce wciąż nie istnieje żadna, powszechnie szanowana instytucja, która by kontrolowała produkcję tego rodzaju żywności, stąd kupując tego rodzaju żywność nie ma się pewności czy rzeczywiście nie zawiera ona żadnych chemicznych dodatków.

Chemiczne dodatki umożliwiają znaczące obniżenie kosztów produkcji, przez co firmy mogą ze sobą konkurować. Ale korzystanie ze sztucznych dodatków ma jeszcze drugie dno. Przemysł  petrochemiczny czerpie zyski poprzez tworzenie toksycznych substancji chemicznych do żywności, a następnie zyski ze sprzedaży leków w leczeniu chorób wynikających z tego.

Numer E – kod dodatku do żywności, który został uznany przez wyspecjalizowane instytucje UE za bezpieczny i dozwolony do użycia. Nazwa pochodzi od kontynentu -Europy.

Dane z raportu RASFF z 2013

Poza dodatkami warto też zwrócić uwagę skąd żywność pochodzi. Unia Europejska kwestionuje pochodzenie żywności ze względu na potencjalne zagrożenie dla zdrowia. W 2013 najbardziej kwestionowana żywność pochodziła kolejno: z Chin, Z Indii, Z Turcji. Z 596 przypadków zagrożenia 442 wymagały interwencji gdyż wykryto obecność wirusa zapalenia wątroby typy A w mieszankach jagód i truskawek, bakterię coli w mięsie i pestycydy w produktach roślinnych. Najwięcej przypadków 443 pochodziło z Chin. W produktach z tego kraju stwierdzono, że: ryż zanieczyszczony był podrobionymi ziarnami z ziemniaków i plastiku; jaja zawierały kwas alginowy, potas, żelatynę, chlorek wapnia i wodę z syntetycznym barwnikiem; w czosnku wykryto zakazane w Europie antybiotyki;  miód zawierał toksyczny syrop z rozgrzanego cukru; makaron zawierał parafinę i tusz drukarski służący zabarwieniu.  W Chinach ponadto do produkcji żywności stosuje się szkodliwe związki chemiczne jak: sudan, wosk parafinowy, siarczan miedzi i chlorek cynkowy.

.

E- przysmaki Bleeee /w trakcie uzupełniania/

Na niebiesko uznane za bardziej "przyjazne" ale czy konieczne w naszej diecie? Trudno jednakże pamiętać wszystkie symbole. Jeśli więc nie jesteśmy pewni co się pod nim kryje odłóżmy produkt z powrotem  ;)

W danych przytoczono informacje m.in FASEB  Federacja Amerykańskich Towarzystw Biologi Eksperymentalnej, FDA United States Food and Drug Administration, FSANZ Food, Standards Australia Nowa Zelandia, JECFA Komitet Ekspertów Dodatków do Żywności

E-100 – E-180

barwniki 

E 100 kurkumina barwnik naturalny. Otrzymywany z kłączy ostryżu długiego. 
E 101 ryboflawina (witamina B2) 
E 102 tartrazyna

E 104 żółcień chinolinowa składnik używany jako barwnik spożywczy i w kosmetykach. Może powodować astmę, wysypkę, stan zapalny skóry. Często stosowany jest w napojach. Składnik ten łączy się z występowaniem u dzieci ADHD. Stabilizator dla różnych składników nierozpuszczalnych w wodzie.

E 110 żółć pomarańczowa syntetyczny barwnik azowy stosowany do barwienia żywności. Zakazany w niektórych krajach ze względu na swoją szkodliwość. Pobudza wydzielanie histaminy, co może wzmagać objawy astmy. Żółcień pomarańczowa FCF ma działanie rakotwórcze.

E 120 kwas karminowy, koszenila - naturalny ciemnoczerwony barwnik pozyskiwany z wysuszonych, zmielonych owadów żyjących w Meksyku. Barwnik powstaje z ekstrakcji kwasu karminowego z ciała owada i zmieszaniu go z solami glinu lub wapnia. Sama koszenila nie jest szkodliwa, ale zanieczyszczony ekstrakt może powodować katar sienny, pokrzywkę. Nie jest toksyczna ani kancerogenna. (nie mylić z E124 czerwień koszelinowa)

E 122 azorubina
E 123 amarant

E 124 czerwień koszenilowa – syntetyczny czerwony barwnik. Może powodować działania niepożądane jak katar sienny oraz uznana za czynnik rakotwórczy głównie dla wątroby gdzie się kumuluje. Wpływa również na zaburzenia koncentracji, osłabienie pamięci oraz wywołuje objawy ADHD.

E 127 erytrozyna
E 131 błękit patentowy

E 132 Indygotyna, indygokarmin  – niebieski syntetyczny barwnik uważany za potencjalnie rakotwórczy. W roztworach silnie zasadowych przyjmuje barwę żółtą. Z powodu wiązania się tego barwnika z białkami, może wywołać reakcje alergiczne. Może być przyczyną nadpobudliwości i problemów z sercem. Stosowany w takich produktach jak: drażetki np. Skittles, herbatniki, ozdoby do ciast, lody, butelkowane napoje bezalkoholowe, w pieluchach jednorazowych, opatrunkach, płukankach do włosów.

E 140 chlorofil (z alg) 

E 141 kompleksy miedzi z chlorofilem i jego pochodnymi zielony barwnik występujący w roślinach Barwi żywność na zielono. E141 (i) jest rozpuszczalny w wodzie, a E141 (ii) jest rozpuszczalny w oleju. Nie jest uznany za szkodliwy


E 142 zieleń S
E150 karmel - barwnik wykonany przez obróbkę cieplną węglowodanów na ogół w obecności kwasów, zasad lub soli. W trakcie wytwarzania można stosować środki pomocnicze stąd różna klasyfikacja (E150a – E 150d) Efekty uboczne mogą pojawiać się z wykorzystaniem E150c i E150d, w których mogą wystąpić problemy jelitowe po spożyciu dużej ilości. Ze względu na złożony charakter mieszanin, badania toksykologiczne są nadal prowadzone.

E 150d karmel amoniakalno-siarczynowy – syntetyczny brązowy barwnik klasa IV wytwarzany z węglowodanów ogrzewanych w obecności związków siarczynowych i amonu. Na podstawie dostępnych badań stwierdzono, że barwniki karmelu nie są toksyczne i rakotwórcze lecz mimo tego  ustanowiono dopuszczalne dzienne spożycie  300 mg na kg masy ciała na dobę (mg / kg mc / dobę) w odniesieniu do wszystkich czterech kolorów; Jednak dla jednego z nich, karmel E150c, ustanowiono bardziej restrykcyjne 100 mg / kg masy ciała / dzień. Niektóre produkty uboczne powstające podczas produkcji barwników karmelowych, takie jak furan i 5-hydroksy-2-furfural (5-HMF) wykazują działanie toksyczne.

E 151 czerń brylantowa PN
E 153 węgiel roslinny

E160a, E160e - karoteny i beta-apo-8’karotenal  - to barwniki czerwonopomarańczowe. Są źródłem witaminy A. Jeśli spożyje się zbyt dużą ilość tych barwników, mogą pojawić się żółte przebarwienia na skórze. Nadmiar β-karotenu gromadzi się głównie w tkankach tłuszczowych organizmu. β-karoten jest uważane za bezpieczne źródło witaminy A i wysokie spożycie nie będzie prowadzić do hiperwitaminozy A Przewlekłe wysokie dawki suplementacji β-karotenu zwiększają prawdopodobieństwo raka płuc u palaczy. Wzrost zachorowalności na raka płuc może wynikać z tendencji β-karotenu do utleniania  i może przyspieszać utlenianie bardziej niż inne barwniki spożywcze. 

E 161 kantaksantyna

E162 Betanina - czerwień buraczana barwnik otrzymywany z buraków. Dodatek do żywności jako barwnik nie wpływa na smak produktów spożywczych. Betanina może być dodawana do wybranych produktów spożywczych bez konkretnych ograniczeń. Klasyfikowany jako bezpieczny jednak nie powinny spożywać go dzieci ze względu iż zawiera azotany. Stosowany również w przemyśle kosmetycznym.


E 163 antocyjanygrupa organicznych związków pochodzenia roślinnego. Mogą przyjmować barwę od czerwonego do fioletowego. Dużą zawartość antocyjanów mają między innymi maliny, czarne porzeczki, czarny bez, jeżyny, aronia, winogrona. Jest chemicznym dodatkiem do żywności stosowany w napojach, jogurtach, cukierkach czy jako barwnik witamin w tabletkach.

E170 węglan wapnia –używany jako regulator kwasowości, substancja przeciwzbrylająca, stabilizator.  Wykorzystywany jako tzw. substancja wzbogacająca i jest składnikiem np. taniej mąki, pieczywa.  Nadmiar w diecie może powodować niewydolność nerek oraz bóle brzucha, wymioty, zaburzenia świadomości. 

E 171 dwutlenek tytanu - wykorzystywany w słodyczach, gumach do żucia, pastach do zębów. Badania toksykologiczne wykazały, że nanocząstki TiO2 wpływają na stres oksydacyjny, uszkadzają komórki. Sklasyfikowany jako „możliwe rakotwórcze dla ludzi”  przez Międzynarodową Agencję Badań nad Rakiem. Ponadto może wpływać na zapalenie jelita. Dwutlenek tytanu może transportować substancje zapalne jak endotoksyny w ścianie jelita. Brak badań jakie spożycie może powodować znaczące szkody.

E 172 tlenki i wodorotlenki żelaza - E172(i) czarny tlenek żelaza CI 77499 / E172(ii) czerwony tlenek żelaza CI 77491 / E172(iii) żółty tlenek żelaza CI 77492 - barwniki uznane za nieszkodliwe. Używane  w szczególności do takich produktów jak: pasty i kremy z ryb, ciasta i desery w proszku, pasty mięsne. Należy mieć pod kontrolą poziom spożycia, gdyż żelazo jest  toksyczne i nadmiar może zagrozić zdrowiu. 


E 173 aluminium
E 174 srebro
E 175 złoto
E 180 czerwień litolowa

E-200 – E-283

konserwanty

E 200 kwas sorbowy

E 202 sorbinian potasu – występuje naturalnie ale na potrzeby przemysłu wytwarzany jest syntetycznie przez zobojętnienie kwasu sorbowego z wodorotlenkiem potasu. Stosowany w wielu produktach spożywczych jak ser, wino, suszone mięso, sok jabłkowy, napoje, syrop klonowy, w suszonych owocach w celu zapobieganiu powstawania pleśni, bakterii i w celu przedłużenia trwałości. Ponadto jest stosowany w kosmetykach w celu hamowania rozwoju mikroorganizmów. Niektórzy producenci używają ten konserwant jako zamiennik parabenów.  Sorbinian potasu uznano za toksyczny dla ludzkiego DNA i stwierdzono, że wpływa to negatywnie na odporność. Często spotkać można połączenie soli kwasu askorbinowego i żelaza, aby zwiększyć skuteczność, co z kolei wpływa na wytwarzanie związków uszkadzających DNA. Dopuszczalne dzienne spożycie dla człowieka wynosi 12,5 mg / kg lub 875 mg na dobę przez przeciętnego dorosłego (70 kg)

E 203 sorbinian wapnia
E 210 kwas benzoesowy

E 211 benzoesan sodu – konserwant żywności Jest to sól sodowa kwasu benzoesowego. Może być wytwarzany przez reakcję wodorotlenku sodu z kwasem benzoesowym. Występuje też naturalnie w niewielkich ilościach np. w żurawinie, śliwkach, cynamonie. Ma działanie bakteriobójcze. Jest też stosowany jako środek konserwujący w lekach i kosmetykach. Nie stwierdzono negatywnych skutków spożycia w dawkach 647-825 mg / kg masy ciała dziennie.  Badania sugerują jednak, że spożywanie niektórych mieszanin sztucznych barwników i benzoesanu sodu są związane ze wzrostem nadpobudliwości u dzieci. Benzoesan sodu wytwarzany syntetycznie  jest znacznie bardziej toksyczny niż przetworzone cukier lub syrop kukurydziany o wysokiej zawartości fruktozy.  Naturalnie występujący benzoesan sodu nie ma żadnego działania konserwującego, ponieważ nie ma on toksyczności. Dopiero, gdy wytwarzany jest  w laboratorium chemicznym toksyczny środek ma działanie bakteriobójcze. Benzoesan sodu jest szczególnie niebezpieczny, ponieważ jest zdolny do niszczenia części DNA  Benzoesan sodowy połączony z syntetyczną witaminą C w postaci kwasu askorbinowego prowadzi do nieuniknionego tworzenia niebezpiecznych związków  benzenu. Powoduje to zmniejszenie liczby czerwonych krwinek, osłabienie układu odpornościowego co powoduje choroby jak białaczka, nowotwory krwi.  Benzoesan sodowy, stanowi jeden z najgroźniejszych dostępnych środków konserwujących, ale jest najtańszy. Naukowcy z Uniwersytetu w Southampton przedstawili testy, z których wynikało, że benzoesan sodu obniża IQ nawet o pięć punktów u dzieci.

E 212 benzoesan potasu
E 213 benzoesan wapnia
E 214 ester etylowy kwasu p-hydroksybenzoesowego
E 215 sól sodowa p-hydroksybenzoesanu etylu
E 216 ester propylowy kwasu p-hydroksybenzoesowego
E 217 sól sodowa p-hydroksybenzoesanu propylu
E 218 ester metylowy kwasu p-hydroksybenzoesowego
E 219 sól sodowa p-hydroksybenzoesanu metylu

E 220 dwutlenek siarki  – środek konserwujący stosowany bardzo często w suszonych owocach, a także w napojach.  Nawet niewielka ilość siarczanu może negatywnie wpływać na zdrowie. Szczególnie szkodliwy dla osób chorych na astmę gdyż nadmiar konserwantu może powodować problemy z oddychaniem.  Suszone owoce są jedną  z najbardziej zanieczyszczoną siarczanami żywnością. Dla porównania suszone owoce zawierają od 500 do 2000 części na milion . Wino, uważane za produkt o wysokiej zawartości siarczanu, zawiera od 20 do 350. US Food and Drug Administration nakazuje, że żywność zawierająca więcej niż 10 części na milion siarczynów musi zawierać na etykiecie taką informację. U osób wrażliwych mogą wystąpić reakcje alergiczne jak  pokrzywka, obrzęk twarzy, wysypka. Osoby te powinniśmy unikać produktów  zawierających dwutlenek siarki oraz produktów, które zawierają wodorosiarczyn potasu, pirosiarczyn sodu, pirosiarczyn potasu,  siarczyn sodu, dwutlenek siarki i wodorosiarczyn sodu. Nieszkodliwy dla osób zdrowych, gdy jest  stosowany w odpowiedniej koncentracji

E 221 siarczan IV sodu
E 222 wodorosiarczan IV sodu
E 223 disiarczan IV sodu
E 224 disiarczan IV potasu
E 226 siarczan IV wapnia
E 227 wodorosiarczan IV wapnia
E 230 bifenyl
E 231 ortofenylofenol
E 232 ortofenylofenolan sodu
E 239 heksametylenoczteroamina
E 249 azotan III potasu

E 250 azotyn sodu – przeciwdziała namnażaniu się bakterii i utrwala czerwoną barwę mięsa. W połączeniu z innymi związkami może w żołądku tworzyć nitrozaminy. Uznany za potencjalnie rakotwórczy.

E 251 azotan V sodu
E 252 azotan V potasu
E 260 kwas octowy 
E 261 octan potasu
E 262 octan sodu
E 263 octan wapnia 
E 270 kwas mlekowy
E 280 kwas propionowy
E 281 propionian sodu

E 282 propionian wapnia - antypleśniowy stosowany głównie przy produkcji pieczywa, ciastek. Pozwala zachować świeżość produktu przez dłuższy czas. Dodawany jest czasem do masła i sera. Może uszkodzić błonę śluzową żołądka co przyczyniać się może do choroby wrzodowej. Ma wiele skutków ubocznych, może powodować zmiany behawioralne u dzieci (niepokój, brak uwagi, zaburzenia snu) U dorosłych może powodować migrenowe bóle głowy. Propionian wapnia, choć służy w zachowaniu świeżości pieczywa i innych wypieków, niekoniecznie jest dobry dla zdrowia.

E 283 propionian potasu

E-290 – E-385 

przeciwutleniacze, regulatory kwasowości

E 300 kwas askorbinowy, witamina C – organiczny związek chemiczny z grupy witamin, pochodna glukozy. Wytwarzany też syntetycznie. 80% światowych dostaw kwasu askorbinowego jest produkowany w Chinach

E 301 askorbinian sodu występuje naturalnie, ale wytwarzany też syntetycznie. Jest postacią witaminy C. Stosuje się jako przeciwutleniacz, dodatek do żywności.   Jeden gram askorbinianu sodu zawiera 889mg kwasu askorbinowego (witamina C) i 111mg sodu. Różnica między askorbinianem sodu a kwasem askorbinowym jest więc w czystości witaminy. Kwas askorbinowy jest czystą witaminą,  a askorbinian sodu jest rozcieńczony sodem. Przy dużym spożyciu wzrasta więc też spożycie sodu. U osób diety niskosodowej (np. na wysokie ciśnienie krwi) całkowite spożycie sodu powinno wynosić mniej niż 2500 mg / dzień. Askorbinian sodu jest nieco mniej kwaśny niż zwykły kwas askorbinowy. Uważa się, że askorbinian sodu może być bardziej przyswajalny niż w innych postaciach oraz jest bardziej zasadowy w odróżnieniu od postaci kwasu askorbinowego z witaminy C i nadmiar może prowadzić do zaburzeń żołądkowych. W dużych dawkach może mieć niekorzystny wpływ na skórę i może wystąpić wysypka, świąd i pokrzywka. Długotrwałe narażenie na askorbinian sodu na wysokim poziomie może spowodować też inne problemy z narządami wewnętrznymi.  Badanie przeprowadzone przez lekarzy z University of Nebraska wykazało że długotrwała ekspozycja na askorbinian sodu spowodowała znaczne uszkodzenia pęcherza moczowego szczurów.

E 302 askorbinian wapnia

E 304 palmitynian askorbylustanowi połączenie kwasu tłuszczowego (palmitynowego) z witaminą C. To  rozpuszczalna w tłuszczach forma witaminy C.  Pełni funkcję przeciwutleniacza.  Dzienna dawka tej substancji nie powinna przekraczać 1,25 mg na 1 kg masy ciała, nie stwierdzono efektów ubocznych po jej spożyciu. Poza funkcją przeciwutleniacza dodawany jest do niektórych środków spożywczych jako źródło witaminy C. W takim wypadku przyswajalność jest lepsza gdy występuje razem z kwasem askorbinowym (witaminą C) Badania wykazały, że palmitynian askorbylu, stosowany w kombinacji z witaminą C i aminokwasem proliny i lizyny jest w stanie wzmocnić ściany naczyń krwionośnych. 

E 306 mieszanina tokoferoli, witamina E - formy chemicznej witaminy E. Bierze ona udział w dostarczaniu składników odżywczych do komórek. Dla człowieka najistotniejszą rolę pełni α-tokoferol. Nie jest korzystne połączenie przyjmowania równolegle witaminy K. Jednoczesne przyjmowanie żelaza zmniejsza skuteczność działania witaminy E.

E 307 alfa-tokoferol
E 308 gamma-tokoferol
E 309 delta-tokoferol
E 310 galusan propylu
E 311 galusan oktylu
E 312 galusan dodecylu

E 320 BHA - fenolowy przeciwutleniacz, środek konserwujący uznany za bezpieczny tylko w małych dawkach. W dużych może wykazywać działanie rakotwórcze. Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem klasyfikuje BHA jako środek rakotwórczy w dużych ilościach. Długotrwałe narażenie wpływa również negatywnie na pracę hormonów, estrogenów (żeńskich hormonów płciowych) i może zapobiec ekspresji męskich hormonów płciowych co wpływa negatywnie na reprodukcję.

E 321 BHT

E 322 lecytyna sojowa – dodatek do żywności pochodzenia od soi stosowany jako zagęstnik, przeciwutleniacz. Występuje w suplementach diety, lodach, produktach mlecznych, preparatach dla niemowląt, w pieczywie, w daniach gotowych. Składnik bezpieczny, ale pochodzi z genetycznie zmodyfikowanej soi przez co budzi kontrowersje. Badania opublikowane w „Journal of Applied Toxicology” wskazują, że myszy karmione  zmodyfikowaną soją miały spadek czynności trzustki. Fitoestrogeny sojowe mogą zwiększać ryzyko zachorowania na raka piersi u kobiet poprzez zmianę lub zmniejszenie naturalnego estrogenu. Bezpośredni związek z rakiem jest niejednoznaczny. 

E 325 mleczan sodu
E 326 mleczan potasu

E 327 mleczan wapnia - organiczny związek chemiczny, sól wapniowa kwasu mlekowego. Otrzymuje się go działając węglanem wapnia na kwas mlekowy. Stosowany jest jako dodatek do żywności oraz w medycynie. Mleczan wapnia  pełni rolę środka zagęszczającego i jako substancja wzmacniająca smak. Mleczan wapnia ma właściwości konserwujące i dodaje się do żywności, do zapobiegania i spowalniania wzrostu drożdży i pleśni.

E 329 mleczan magnezu – dodawany do żywności jako regulator kwasowości. Jest naturalnie występującym minerałem pomaga wspierania funkcji układu sercowo-naczyniowego, układu nerwowego i przewodu pokarmowego. Pomaga on również w ruchu mięśni i wykorzystania glukozy. Mniej poważne skutki uboczne suplementacji magnezu obejmują biegunkę, wzdęcia, gazy i rozstrój żołądka. Działania niepożądane, które wskazują na reakcję alergiczną należą pokrzywka, trudności w oddychaniu, obrzęk twarzy, warg, języka lub gardła. Mleczan magnezu należy do grupy związków bardzo dobrze przyswajalnych przez organizm. Sam magnez jest bardzo ważnym składnikiem, który jest niezbędny dla organizmu.

E 330 kwas cytrynowy - wytwarzany komercyjnie w procesie fermentacji drobnoustrojów. Stosowany gównie jako przyprawa i konserwant w żywności i napojach. Jest też stosowany w kosmetyce jako środek regulujący pH w kremach, żelach ale nie musi być wymieniony w wykazie składników. Uznawany za nieszkodliwy  choć długotrwałe powtarzające się spożycie może powodować erozję szkliwa zębów. Bezwodny kwas cytrynowy jest nietoksyczny i ma niską reaktywność.

E 331 Cytrynian sodu, E331 (i) cytrynian monosodowy, E331 (ii) cytrynian disodowy, E331 (iii) cytrynian trisodowy - to trójzasadowa sól kwasu cytrynowego. Jest on wytwarzany przez całkowite zobojętnienie kwasu cytrynowego o wysokiej czystości wodorotlenku sodu lub węglanu i następnie krystalizację i odwodnienie.  Jest nietoksyczny. Produkt jest chemicznie trwały przy przechowywaniu w temperaturze otoczenia. Stosuje się głównie jako dodatek do żywności aromat i / lub jako środek konserwujący.  W przemyśle farmaceutycznym jest stosowany do kontrolowania pH. Może on być stosowany jako czynnik alkalizujący, środek buforujący, emulgator. Według FDA cytrynian sodu, powszechnie uważany jest za bezpieczny przy stosowaniu w ograniczonych ilościach. Nie wchłania się i jest wydalany razem z moczem. Nie ma ograniczeń co do dziennego spożycia.

E 332 cytryniany potasu - przeciwutleniacz, regulator kwasowości, stabilizator. Cytrynian potasu charakteryzuje się większą przyswajalnością niż inne formy potasu. Dzienne zapotrzebowanie noworodki- 390- 1275 mg / dzieci (do 6 roku życia)- 550-1650 mg. Stosunek sodu do potasu w diecie powinien wynosić 1:1


E 333 cytryniany wapnia – umożliwia wchłanianie wapnia z przewodu pokarmowego. Wapń najlepiej jest wchłaniany w środowisku kwaśnym. Jednym z najlepiej przyswajanych postaci wapnia są cytryniany wapnia. To organiczne sole zbudowane z jonów wapnia i kwasu cytrynowego, cechują się  bardzo dobrą przyswajalnością i dużą zawartością wapnia w przeliczeniu na cząsteczkę. Przyswajalność jest lepsza niż w przypadku węglanu wapnia i cechują się najwyższą przyswajalnością spośród innych stosowanych związków wapnia Jednak  ze względu na swoją kwasowość – nie powinny być przyjmowane przez osoby z refluksem i nadkwasotą. Cytrynian wapnia wchłania się od 22% do 27% lepiej niż węglan wapnia. Cytrynian wapnia zawiera około 20% wapnia, a jego przyswajalność wynosi około 40%. Węglan wapnia zapewnia jeden z najwyższych stężeń wapnia, na poziomie 35-40%, ale ma niską na poziomie 15% przyswajalność.

E 334 kwas
E 335 winiany sodu
E 336 winiany potasu
E 337 winian potasowo-sodowy
E 338 kwas fosforowy

E 339 fosforany sodu – E339 (i) Fosforan monosodowy, E339 (ii) Fosforan disodowy, E339 (iii) Fosforan trisodowy -konserwant często dodawany do żywności jako regulator kwasowości, emulgator, substancja wiążąca.  W żywności stosowanie fosforanu sodu uznawane jest za bezpieczne. Ludzie z chorobami nerek oraz osoby w wysokim ciśnieniem krwi oraz z chorobami, które powodują obrzęki powinni unikać pokarmów zawierających fosforany, w tym fosforan sodu, gdyż może on wzmagać objawy. Ten dodatek jest źródłem sodu, a wysokie spożycie sodu zwiększa ryzyko nadciśnienia i chorób serca. Duże ilości fosforanu disodowego lub innych soli fosforanowych mogą spowodować rozstrój żołądka, zaparcia lub biegunki, a także problemy z tarczycą.

Wnioski takie zostały opublikowane w „Deutsches Arzteblatt International” w styczniu 2012 roku.  Typ tego fosforu jest łatwiej wchłaniany niż występujący naturalnie w żywności więc może zwiększyć poziom fosforu w organizmie. Ich nadmiar jest usuwany przez nerki, ale przy dużym spożyciu gromadzi się w organizmie. Z chwilą gdy przekracza poziom wapnia organizm zaczyna pobierać wapń z zapasów przechowywanych w kościach i może to prowadzić do osteoporozy.

Fosforany wykorzystywane są również do leków.  Dnia 08.01.2014 US Food and Drug Administration (FDA) ostrzegła, że duże spożycie leków z fosforanami sodu  może powodować rzadkie, lecz poważne szkody dla nerek i serca (może nastąpić poważna zmiana elektrolitów w surowicy). Dotyczy to małych dzieci, osób starszych, osób z chorobami nerek, niedrożnością jelit, zapaleniem jelit lub osób przyjmujące leki moczopędne,  leki stosowane w leczeniu wysokiego ciśnienia krwi oraz niesteroidowe leki przeciwzapalne (NSAIDs) takie jak aspiryna, ibuprofen i naproksen. 
źródło http://www.fda.gov/

E 340 fosforan dipotasowy – Fosforan potasu stosowany jako dodatek spożywczy w celu zwiększenia tekstury produktu,  dla zwiększenia trwałości podczas przechowywania, lub utrzymania suchej jednolitej mieszaniny podczas przechowywania. Fosfor występuje naturalnie w żywności i jest wykorzystywany w organizmie. Nadmiar fosforanów usuwany jest przez nerki; Jeśli jednak wysoki poziom fosforu gromadzi się w organizmie i przekracza poziom wapnia, nasze ciała zaczynają spożywać wapń z kości  Może to prowadzić do kruchości kości (osteoporoza). Produkt nie szkodliwy. Nadmierna ilość fosforanów w diecie może ograniczyć także przyswajanie składników mineralnych.

E 341 fosforany wapniaFosforan wapnia  bierze udział w utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej, w metabolizmie węglowodanów, białek i tłuszczów, w procesach magazynowania i przekazywania energii istotny dla tkanki kostnej.  Związek naturalny. Otrzymywany z występującego w przyrodzie minerału  fosforytu. W żywności stosowany jako regulator kwasowości. W celu ograniczenia ewentualnego niedoboru wapnia, należy ograniczyć spożycie fosforanów, ponieważ tworzą one związki chemiczne z wapniem. Między stężeniem fosforanów i wapnia zachodzi zależność odwrotnie proporcjonalna. Nie wywołuje efektów ubocznych. Związki glinu, wapnia, magnezu zmniejszają wchłanianie fosforanów z przewodu pokarmowego.

E341 (i) Fosforan monowapniowy 
E341 (ii) Fosforan diwapniowy 
E341 (iii) Fosforan triwapniowy

Dopuszczalne dzienne spożycie: Maksymalnie 70 mg/kg masy ciała.

E 385 sól wapniowo-disodowa to konserwant który dostarczany często do organizmu, może powodować dolegliwości jelitowe, niedobory żelaza, a nawet uszkodzenie nerek i układu rozrodczego.  Uznany za bezpieczny w małych ilościach. Istnieje jednak ryzyko, że może powodować skurcze, nudności, wymioty, biegunkę, bóle głowy, niskie ciśnienie krwi, problemy skórne i gorączkę. Nie powinno się spożywać więcej niż 3g dziennie.

E-400 – E-495  

zagęszczacze i stabilizatory

E 400 kwas alginowy

E 401 alginian sodu - sól sodowa kwasu alginowego, otrzymuje się ją z brązowych wodorostów. Sól ta jest bezbarwna i bez smaku. Łatwo pęcznieje. Ma szerokie zastosowanie w różnych dziedzinach. Jako dodatek do żywności, alginian sodu, stosuje się przede wszystkim przy produkcji środków spożywczych podobnych do żelu.

E 402 alginian potasu
E 404 alginian wapnia
E 405 alginian glikolu propylenowego

E 407 karagen  to substancja polisacharydowa powstająca z czerwonych alg morskich. Nie jest trawiony w organizmie. Nadmierne spożycie może powodować wzdęcia. W badaniach na zwierzętach wykazuje właściwości kancerogenne. U ludzi przypisuje się mu związek z owrzodzeniami jelita grubego. Dopuszczalne dziennie dzienne spożycie karagenu zostało określone na poziomie 75 mg na kg masy ciała dziennie. Uznany za bezpieczny jednakże pojawiają się opinie że może sprzyjać rozwojowi nowotworów.

E 410 guma karobowa, mączka chleba świętojańskiego – uzyskiwana z nasion, które znajdują się w chlebie świętojańskim, czyli w strąkach szarańczyna strąkowego znanego jako drzewo karobowe lub drzewo chlebowca świętojańskiego. Jest substancją pochodzenia roślinnego. Uznawana za bezpieczną dla zdrowia i nie ma żadnych przeciwwskazań dotyczących jej spożycia, a także określonego dopuszczalnego dziennego limitu spożycia jednakże spożyta w nadmiarze może powodować wzdęcia. Stosowana jako zagęszczający dodatek do żywności. Posiada charakterystyczny słodkawy smak i zapach podobny do czekolady. Jest zamiennikiem kakao dla osób uczulonych na czekoladę oraz używany jest do słodzenia żywności i jako substytut czekolady.

E 412 guma guar pozyskiwana z nasion rośliny strączkowej. Spożycie małych dawek nie powoduje żadnych dolegliwości, nadmiar może być przyczyną wzdęć. 

E 414 guma arabska (akacjowa) - wydzielina drzew Acacia senegal. Stosowana jako zagęszczacz, stabilizator. W skład gumy wchodzi kilka polisacharydów i po strawieniu powstają trudno przyswajalne przez ludzki organizm cukry: ramnoza, galaktoza, arabinoza, kwas glukuronowy. Jest stosowana w lecznictwie jako środek osłaniający oraz jako pomocniczy surowiec w recepturze aptecznej jako emulgator. Zgodnie z polskim spisem urzędowym jest dozwolona jako substancja dodatkowa (E414) i może być stosowana w produktach bez ograniczeń. Ogólnie uznana za bezpieczną jednakże nie należy przekraczać maksymalnej zalecanej dawki w ilości 2 g na kilogram masy ciała. Spożycie większej ilości może przyczyniać się do wystąpienia wysypki, pokrzywki i kataru siennego, może nasilić objawy astmy, wzdęcia. Stosowana jest w produktach w proszku (desery, napoje, zupy), słodyczach (lody, czekoladki, cukierki, gumy do żucia) 

E 415 guma ksantowa – sfermentowany cukier z modyfikowanej kukurydzy i służy głównie jako emulgator, zagęstnik. Może tez być pozyskiwana z pszenicy i soi. Nie posiada żadnych wartości odżywczych, uznana za bezpieczny dodatek do żywności. 

E 420 sorbitol - substancja słodząca, alkohol cukrowy najczęściej otrzymywany z syropu kukurydzianego. Występuje też w jabłkach, gruszkach i innych owocach, także w suszonych np. śliwkach Stosowany jako substytut cukru. Nadmiar może spowodować efekt przeczyszczający stymulując ruchy jelit. Jest często stosowany jako składnik gum do żucia tzw. „bez cukru”. Spożywanie dużej ilości może powodować bóle brzucha, wzdęcia, biegunki.

E 421 mannitol – ma wiele zastosowań przemysłowych, ale też szeroko stosowany w medycynie. Klasyfikowany jest jako alkohol cukrowy czyli pochodzi od cukru. Pozostałe alkohole cukrowe obejmują sorbitol i ksylitol. Podnosi mniej poziom cukru we krwi niż sacharoza, dlatego wskazany jako środek słodzący dla osób chorych na cukrzycę. Wykorzystywany powszechnie w gumach do żucia. Gdy mannitol jest całkowicie rozpuszczony w produkcie, wywołuje silny efekt chłodzenia. Mannitol jest powszechnie wytwarzany przez uwodornienie fruktozy ze skrobi lub sacharozy. Mannitol występuje w wielu różnych produktach naturalnych.

E 422 glicerol – gliceryna alkohol cukrowy powszechnie stosowany w preparatach farmaceutycznych. Może być pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego ale uzyskiwany też syntetycznie poprzez chlorowanie propylenu. Procesy chloru z propylenu obejmują syntezę glicerolu z akroleiny i tlenku propylenu. W żywności stosowany jako środek utrzymujący wilgoć, rozpuszczalnik i słodzik.  Nie kumuluje się w organizmie, oceniany niskiego ryzyka toksyczności, więc uznany za bezpieczny. Duże spożycie powodować może jednak  bóle głowy, nudności. Osmotyczne działanie gliceryny może powodować odwodnienie tkanek co ma wpływ na centralny układ nerwowy.

E 440 pektyny – mieszanina węglowodanów występująca w ścianach komórkowych wielu roślin. Nie mają żadnych wartości odżywczych, ale może wspomagać odchudzanie gdyż zalicza się do rozpuszczalnych w wodzie elementów błonnika. Poza tym wypełniają żołądek, co zwiększa poczucie sytości i regulują gospodarkę kwasów żółciowych. Chronią przed powstawaniem kamieni żółciowych oraz ułatwiają i przyspieszają trawienie tłuszczów. Pektyny spowalniają absorpcję glukozy przez wychwytywanie węglowodanów, a dzięki zdolności wiązania jonów, oczyszczają organizm. Za ich sprawą pozbywa się on metali ciężkich tj. ołowiu oraz kobaltu. Tworzą w przewodzie pokarmowym korzystną mikroflorę bakteryjną. Usuwają szkodliwe produkty przemiany materii oraz zalegające toksyny. Wspomagają produkcję białych krwinek (przeciwciał), a tym samym wzmacniają odporność i zapobiegają infekcji wirusowej oraz bakteryjnej. Źródła pektyn: jabłka, marchew, morele, banany, brzoskwinie, dynia, fasola.

E 445 Ester glicerolu i żywicy – syntetycznie uzyskiwane stabilizatory, wytwarzane  z gliceryny spożywczej i kwasów żywicowych kalafonii ekstrakcyjnej. Wykorzystywane są też do pokrywania skóry owoców cytrusowych, co przedłuża ich świeżość. Olejki cytrusowe są bardzo skoncentrowane dlatego w napojach na bazie wody używany w celu zapewnienia autentycznego smaku owoców. Jest dopuszczony jako dodatek do żywności na mocy dyrektywy 95/2 / WE, ale nie ma dokładnych badań na temat toksyczności. Dane są niewystarczające by stwierdzić niebezpieczeństwo stosowania. Mimo tego kobiety w ciąży nie powinny spożywać produktów zawierających estry glicerolu.

E 450 fosforany - Fosforany stosowane w środkach spożywczych mogą być proste fosforany, pirofosforany – zawierające dwie jednostki fosforanu, tripolifosforany – zawierające trzy jednostki, albo polifosforany zawierające więcej niż trzy jednostki fosforanowych. To syntetycznie wytwarzane związki. Mogą zakłócać procesy trawienia. Na skalę przemysłową otrzymywane są z kwasu fosforowego i różnych węglanów co umożliwia uzyskanie kilku difosforanów (disodowego – E450 (i),  trisodowego – E450 (ii),  tetrasodowego – E450 (iii),  tetrapotasowego – E450 (v), diwapniowego – E450 (vi) diwodoro-difosforanu wapnia – E450 (vii). Nadmierna ich ilość  w organizmie może zmniejszać przyswajanie przez organizm składników mineralnych w tym żelaza, wapnia i magnezu.

E 451  trifosforan sodu – emulgator wytwarzany syntetycznie. Wysokie stężenia fosforanów mogą zakłócić niektóre procesy metaboliczne. Spożywane w dużych ilościach mogą pogarszać wchłanianie wapnia, magnezu, żelaza oraz powodować osteoporozę i odkładanie się wapnia

E 452 polifosforany   spełniają rolę stabilizatorów, emulgatorów oraz wiążą wodę podczas procesów przetwórczych i przechowywania. Istnieją podejrzenia, że nadmiar polifosforanów w pożywieniu może mieć negatywny wpływ na ludzki organizm.

E 460 celuloza mikrokrystaliczna ( żel celulozowy ) – substancja wypełniająca, stosowana w gastronomii, oczyszczoną, częściowo otrzymuje się przez chemiczną obróbkę alfacelulozy, otrzymanej z pulpy włóknistego surowca roślinnego. Służy jako wypełniacz w żywności o obniżonej zawartości tłuszczu, wzmacnia strukturę, przeciwdziała zbrylaniu i zlepianiu się cząsteczek.

E 461 metyloceluloza 
E 463 hydroksypropyloceluloza

E464 hydroksypropylometyloceluloza – naturalna substancja otrzymywana z celulozy. Stosowana jest jako emulgator, stabilizator, środek wypełniający, przeciwzbrylający. Należy do substancji nieszkodliwych. Nie ulega strawieniu ani wchłonięciu w przewodzie pokarmowym.Jest jedną z części błonnika.

E 465 etylometyloceluloza

E 466 karboksymetyloceluloza

E 468 sól sodowa karboksymetylocelulozy - syntetyczna substancja w niektórych krajach zakazana. Po nadmiernym spożyciu mogą wystąpić wzdęcia, bóle brzucha. Pełni rolę nośnika i wypełniacza. Nie jest wchłaniana przez organizm dlatego uznana za związek małej szkodliwości. Może być też usieciowana. Sieciowanie dodatkowo zmniejsza absorpcję.

E 470b Stearynian magnezu (sole magnezowe kwasów tłuszczowych) – to biały proszek służący do zwiększania przyczepności i zmniejszania pylenia substancji. Składa się z kwasu stearynowego i jonu magnezu, ale nie zawiera przyswajalnego przez organizm magnezu. Pozyskiwany z nasion bawełny, najczęściej modyfikowanej genetycznie rośliny na świecie. Może być zanieczyszczony toksycznymi i silnie szkodliwymi dla zdrowia związkami chemicznymi takimi jak wodorotlenek wapnia, bispenol A, Irganox 1010.  Jako tani wypełniacz dodawany jest do lekarstw i suplementów. Substancja zapobiega też sklejaniu się tabletek. Stearynian magnezu przyjmowany regularnie może tworzyć na ścianach jelita nieprzepuszczalną powłokę, która uniemożliwia wchłanianie przez organizm korzystnych dla zdrowia substancji w tym również z suplementów. Kwas stearynowy może uszkadzać układ immunologiczny.

E 471a – E 471f mono-i diglicerydy kwasów tłuszczowych – występują naturalnie, ale w przemyśle stosuje się syntetycznie wytworzone. To przeważnie mieszanina różnych substancji, o składzie zbliżonym do częściowo strawionego tłuszczu naturalnego. Emulgator, który może zawierać nikiel, kwas winowy, kwas mlekowy, syntetyczne kwasy tłuszczowe i wodorotlenek sodu, z których każdy może stanowić zagrożenie dla zdrowia. Mono- i diglicerydy mogą zawierać tłuszcze trans

E 472e substancja zagęszczająca. Syntetyczny tłuszcz o składzie zbliżonym do naturalnego, wytwarzany z tłuszczu roślinnego. Uważany za nieszkodliwy.

E 475 estry kwasów tłuszczowych i poliglicerolu otrzymywane przez reakcję poliglicerolu z kwasami tłuszczowymi. Uznany za nieszkodliwy ze względu na niską zawartość w żywności i tym samym zminimalizowane ryzyko, a także z tego względu że wchłanianie w przewodzie pokarmowycm jest niskie. Maksymalna dzienna dawka do spożycia okreslana na 25mg/kg masy ciała na dzień. W zależności od procesów produkcyjnych i materiałów wyjściowych w E475 mogą występować toksyczne i potencjalnie rakotwórcze zanieczyszczenia, takie jak epichlorohydryna, glicydol, kwas eurukowy i trans-kwasy tłuszczowe. Poliglicerol wydaje się być wydalany z organizmu w postaci niezmienionej, a kwasy tłuszczowe są metabolizowane do dwutlenu węgla, albo włączone do organizmu. 

E 476 Polirycynooleinian poliglicerolu półsyntetyczny emulgator i stabilizator. Odradza się częste spożywanie. Może negatywnie wpływać na wątrobę i nerki. Najczęściej dodawany do czekolad i wyrobów czekoladopodobnych. Ma za zadanie obniżać lepkość substancji.

E 477 estry kwasów tłuszczowych i glikolu propylenowego. To połączenie naturalnych tłuszczów i propanu diolu pochodzącego ze źródła roślinnego, zwierzęcego i ropy naftowej. Brak znanych działań niepożądanych ale utalona jest dzienna dawka 25mg/kg masy ciała na dzień. Wysokie stężenia glikolu propylenowego mogą wywołać egzemę. 

E 481 sodium-stearoil-2-lactylate stearoilomleczan sodu -  półsyntetyczny stabilizator i emulgator, otrzymywany przez połączenie kwasu mlekowego z kwasem stearynowym. Kwas stearynowy może uszkadzać układ immunologiczny.

ESTRY - to związki chemiczne o bardzo szerokim zastosowaniu głównie w przemyśle kosmetycznym i spożywczym. Powstają w wyniku działania kwasu na alkohol. 

 

E-500 – E-1518  

środki spulchniające,wzmacniacze smaku

E508 Chlorek potasu –   jest zwykle stosowany tylko w niewielkich ilościach ze względu na jego bardzo gorzki smak. Osoby z przewlekłą chorobą nerek powinny ograniczać jego spożycie. Środek zagęszczający, stabilizator, środek ujędrniający i wzmacniacz smaku.  chlorek potasu stosuje się na ogół z dwóch głównych celów w produktach spożywczych. Pierwszym jest zapewnienie wzbogacania potasu do żywności oraz jako zamiennik soli w celu zmniejszenia zawartości sodu w żywności. Uznany za bezpieczny.

E 509 Chlorek wapnia – może być wytwarzany bezpośrednio z kamienia wapiennego, ale również wytwarzany z solanki i wapienia. Średnie spożycie chlorku wapnia jako dodatków do żywności zostało oszacowane na 160-345 mg / dzień dla osób dorosłych. Stosowany jako konserwant oraz jako środek ujędrniający w twarogach, soi, tofu, powszechnie stosowany jako elektrolit w napojach w tym butelkowana woda. Bardzo słony smak chlorku wapnia jest używany do przyprawiania marynat.  Chlorki wapnia często mogą również zawierać niewielkie ilości metali, zwłaszcza aluminium. Metale mogą gromadzić się  w organizmie co ma działanie toksyczne. Jest on używany w procesie produkcji sera po to, aby zwiększyć rozmiar i siłę skrzepu.  Chlorek wapnia ma niską ocenę toksyczności, jednak nadmierne spożywanie może prowadzić do wielu problemów. Może obniżać ciśnienie krwi, powodować utratę apetytu, mdłości, zaparcia, bóle brzucha, bardzo silne pragnienie, ból kości, kamienie nerkowe, uczucie osłabienia. Te objawy mogą być oznaką zbyt wysokiego poziomu wapnia we krwi. Ogólnie uznany za bezpieczny. W pojedynczych produktach zawartość jest zbyt mała by mogła powodować negatywne skutki, jednak dostarczając w ciągu dnia z wielu produktów ilość może się kumulować. Wapń jest istotnym elementem, a ciało ludzkie wymaga pewnej ilości wapnia, aby utrzymywać konstrukcję szkieletową. Ale czy akurat warto dostarczać to w takiej postaci?

E 511 Chlorek magnezu – to związek nieorganiczny stosowany głównie jako regulator kwasowości. Mocno pochłania wilgoć i bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie. Jest to jedna z łatwo przyswajalnych form magnezu. Jest bardzo dobrze wchłaniany.  Chlorek magnezu doskonale oczyszcza krew.

E 525 Wodorotlenek potasu – jedna z najsilniejszych zasad. Stosowany w żywności jako regulator kwasowości. Regulatory kwasowości dodaje się często by ograniczyć rozwój bakterii.  Przez nadanie konkretnego współczynnika pH produktu, możliwe jest wydłużenie jego przydatności do spożycia. Wodorotlenek potasu bardzo dobrze pochłania wilgoć oraz dobrze rozpuszcza się w wodzie. Przepisy zezwalają jego stosowanie  w jak najmniejszej ilości niezbędnej do osiągnięcia zamierzonego efektu technologicznego.  Przy bezpośrednim kontakcie może powodować podrażnienia skóry. W badaniach przeprowadzonych na myszach, bezpośredni kontakt ze skórą był przyczyną powstawania guzów. Silnie żrący, po połknięciu powoduje poparzenia przełyku.

E 530 Tlenek magnezu – występuje naturalnie, otrzymuje się głównie poprzez spalanie magnezu i stosowany m.in. do wyrobów cementów, w medycynie jako lek na nadkwasotę i zatrucia, w fotografii do zobojętniania emulsji fotograficznej. Przez producentów żywności często stosowany w produktach w celu regulacji poziomu pH.  W przyrodzie tlenek magnezu występuje naturalnie pod postacią minerału o nazwie peryklaz. Substancja jest  bezpieczna dla zdrowia, ale długotrwałe stosowanie np. leków może doprowadzić do podrażnienia jelit.

E 551 Dwutlenek krzemu (krzemionka koloidalna)  – substancja wypełniająca, przeciwzbrylająca otrzymywana naturalnie poprzez oczyszczenie naturalnie występujących minerałów.  Składnik uznany za nieszkodliwy. Dwutlenek krzemu w postaci nanocząsteczek posiada szerokie zastosowanie w produktach kosmetycznych, jak również w przetworzonej żywności i lekach, ze względu na swoje właściwości przeciwzbrylające. Obojętny dla organizmu. Po wchłonięciu zostaje wydalony przez nerki bez zauważalnego wpływu na organizm.

E 621  glutaminian sodu – wzmacniacz smaku dozwolony z zastrzeżeniem ograniczeń ilościowych. W małych ilościach uznany za bezpieczny jednakże jest to opinia kontrowersyjna. Glutaminian sodu  dodawany do żywności celem pobudzenia receptorów smakowych na języku. Występuje naturalnie, ale na potrzeby przemysłu stworzony chemicznie poprzez hydrolizę protein  (podgrzewanie w roztworze chlorowodoru albo kwasu siarkowego protein). Glutaminian zawiera substancje, które prowadzą do osłabienia funkcji mózgu, poprzez nadmierne pobudzenie komórek, co doprowadza je do śmierci (ekscytotoksyna). Składnik dodawany do bardzo wielu produktów. Nadmiar i długotrwałe spożycie powoduje biegunki, bóle głowy, duszności, osłabienie, mdłości, drętwienie kończyn, senność, choroby Parkinsona, Alzheimera oraz inne związane z degeneracją komórek nerwowych, guzy mózgu, udary, zapalenia mózgu. Powszechnie stosowane składniki na bazie glutaminianu sodu, które znajdują się prawie we wszystkich produktach przetworzonych mających negatywny wpływ na organizm to: autolizowane białko, glutaminian monosodowy, hydrolizowane białko (proteiny), hydrolizat białkowy, kwas glutaminowy, kazeinian sodu, kazeinian wapnia, proteiny teksturowane.

E 903 wosk Carnauba – mieszanina  związków zawierających głównie estry alifatyczne (estry woskowe). Zawiera również wolne kwasy,  alkohole, węglowodory i żywice. Uzyskuje się ją z liści palmy woskowej. Ma właściwości nabłyszczające powierzchnię.  Stosowany w przemyśle farmaceutycznym jako środek do powlekania tabletek. Badania toksyczności podchronicznej, na reprodukcję i rozwój nie wykazały działań niepożądanych związanych z przyjmowaniem wosku Carnauba. Maksymalne dopuszczalne stosowanie jest 200 mg / kg żywności. Dozwolone jest również w obróbce powierzchni, jak świeże owoce cytrusowe, melony, jabłka i gruszki  do 200 mg / kg żywności. W cukierniczym może być stosowany do 500 mg / kg i gumy do żucia do 1200 mg / kg.

E 950 acesulfam K – chemiczny związek słodzący 150 razy słodszy od sacharozy zawierający chlorek metylenu. Długotrwałe narażenie na chlorek metylenu może spowodować nudności, bóle głowy, zaburzenia nastroju, zaburzenia wątroby i nerek, problemy z wzrokiem, nowotwory.  Acesulfam K jest często mieszany z innymi środkami słodzącymi aby wzmocnić słodki smak.  FDA zatwierdziła ten środek do stosowania w żywności jednakże badania nie są przeprowadzone jeszcze szczegółowo. Wyniki niektórych badań  sugerują, że przewlekłe wykorzystanie acesulfam K może zaburzać czynność układu nerwowego oraz podejrzewa się, że może zwiększyć apetyt przez oszukiwanie sygnałów sytości naszego ciała. W żywności stosowany w gazowanych napojach, gumach do żucia, cukierkach, w produktach do pieczenia. Badania na zwierzętach wykazały ryzyko powstawania nowotworów, wpływ na rozwój płodu, oraz zachwianie funkcji neurometabolicznych (zaburzenia układu nerwowego) przy długotrwałym stosowaniu.

E 951 aspartam – chemiczny słodzik, który po spożyciu rozpada się w organizmie na formaldehyd, kwas asparaginowy, fenyloalaninę. Fenyloalanina gromadzi się w organizmie i zakłóca funkcjonowanie mózgu. Spożycie nawet jednego produktu zawierającego aspartam powoduje zwiększenie poziomu fenyloalaniny we krwi. Nadmiar tego składnika w mózgu powoduje bóle głowy, zmiany nastroju, depresję. Kwas asparaginowy razem z krwią trafia do mózgu i gwałtownie i nienaturalnie pobudza komórki, które umierają z wymuszonej aktywności. Sukcesywne i długotrwałe dostarczanie składnika do mózgu powoduje osłabienie jego funkcji (choroby Alzheimera, Parkinsona, stwardnienie rozsiane, padaczka). Aspartam występuje w słodyczach, preparatach witaminowych, suplementach diety, napojach. Długotrwałe spożywanie prowadzi do uczucia zmęczenia, wysypek, bólów głowy, kłopotów z pamięcią, wzrokiem, słuchem a także guzów mózgu, zespołu chronicznego zmęczenia, uszkodzeń płodu,

E 952 cyklaminan – syntetyczny  środek słodzący. Jednym ze sposobów otrzymywania ich otrzymywania jest reakcja tej substancji  z kwasem sulfaminowym w wysokowrzącym rozpuszczalniku. Dzięki dużej stabilności i odporności na temperaturę, cyklaminiany stosowane są jako substancje słodzące w napojach, owocach konserwowych, a także w pastach do zebów, płynach do płukania ust. Z powodu potencjalnych zagrożeń zdrowotnych (rakotwórczych)  zakazany w niektórych krajach (również w Polsce w latach 70 tych) lub ograniczony i był wymóg etykiet ostrzegawczych. Badania na zwierzętach wykazały iż związek ten może przyczyniać się głównie do zachorowań na raka pęcherza. Aktualnie nie ma badań przeprowadzonych na ludziach dlatego nie został wycofany jako składnik produktów spożywczych. Cyklaminiany mogą także wchodzić w interakcje z niektórymi lekami.

E955 sukraloza - syntetycznie stworzony słodzik. Długotrwałe spożywanie może powodować problemy żołądkowo-jelitowe, drgawki, zawroty głowy, migreny, zaburzenia widzenia, przyrost masy ciała i wysokości cukru we krwi, reakcje alergiczne. Jest absorbowany przez organizm ludzki i część zostaje nie wydalona.

E 960 glikozydy stewiolowe – są oczyszczonymi ekstraktami z rośliny Stevia Roślina ta posiada cztery główne rodzaje glikozydów, które są głównym wyznacznikiem zarówno smaku jak i jakości. Siła słodząca poszczególnych glikozydów stewiolowych jest zróżnicowana. Stewiozyd jest 250-300 razy słodszy w porównaniu do sacharozy.  W przemyśle spożywczym, stewia znalazła zastosowanie między innymi przy produkcji słodkich produktów o obniżonej wartości kalorycznej 

E965 Maltitol - substancja słodząca pozyskiwana z surowców naturalnych (ziarna zbóż). W porównaniu do sacharozy jest mniej kaloryczny. Pełni też rolę wypełniacza. Jest składnikiem naturalnym i nie zawiera żadnych sztucznych dodatków. Zastosowanie maltitolu w wyrobach spożywczych powoduje, że poza funkcją wypełniacza zwiększa ich objętość, zmniejszając jednostkową wartość kaloryczną. Nie zwiększa ryzyka wystąpienia próchnicy. Uznawany za całkowicie bezpieczny.

E967 ksylitol - alkohol cukrowy, substancja słodząca. Występuje naturalnie w niektórych owocach i warzywach, ale uzyskuje się też przez uwodornienie z ksylozy lub w procesie fermentacji. Po spożyciu wchłania się  przez ścianki jelita. Nie jest uznany za szkodliwy, czy toksyczny, ale zbyt duże spożycie może powodować bóle brzucha, wzdęcia, biegunkę. Przepis określa, że jeśli produkt zawiera ksylitol i pozostałe składniki pochodne w ilości większej niż 10% masy produktu to na opakowaniu musi znaleźć się informacja, że spożycie może mieć efekt przeczyszczający.

E1422 acetylowany adypinian diskrobiowy – skrobia modyfikowana chemicznie. wytwarza się przez reakcję  skrobi z bezwodnikiem adypinowym i bezwodnikiem kwasu octowego, w celu wytworzenia białego proszku. Jest on stosowany w żywności jako środek wypełniający, stabilizator, środek zagęszczający. Nie ma informacji na temat szkodliwości, nie podejrzewa się szkodliwości w dopuszczonych stężeniach. Nie jest możliwe określenie, bez dodatkowych badań, czy stanowi zagrożenie dietetyczne.

E1450 - sól sodowa oktenylobursztynianu skrobiowego – zagęstnik, substancja wiążąca najczęściej stosowana w produktach dla dzieci. Sól tą otrzymuje się w wyniku reakcji chemicznej  skrobi kukurydzianej przy udziale bezwodnika kwasu oktenylobursztynianu. Nie jest określone dopuszczalne dzienne spożycie. Brak informacji dotyczących skutków ubocznych. Spożywana w nadmiernych ilościach może mieć negatywny wpływ na pracę nerek.

Pozostałe 

β- glukan  (beta glukan ) jeden ze składników błonnika pokarmowego zbudowany z jednostek D-glukozy. Składnik budulcowy ścian komórkowych drożdży, grzybów, zbóż. Wiele betaglukanów ma różne właściwości. Rozpuszczalne w wodzie pochodzą głównie ze zbóż i posiadają zdolność normalizowania cukru we krwi oraz nierozpuszczane pochodzące głównie z grzybów, które posiadają właściwości wspomagające odporność organizmu.

Chlorek choliny witamina B4 – stymuluje aktywność mózgu. Syntetyczna może powodować niestrawność. Naturalnie występuje w żółtkach jaj, zielonych warzywach liściastych, ziarnach, pszenicy, ryżu, płatkach owsianych, w kapuście.

Chlorowodorek pirydoksyny - jest postacią witaminy B6. Witaminą B6 określane są substancje należące do pochodnych pirydyny – pirydoksyna, pirydoksal, pirydoksamina. Najczęściej stosowaną postacią tej witaminy jest jednak pirydoksyna.  Witamina B6 występuje w różnych produktach żywnościowych. Do najbogatszych źródeł należą: groch włoski, wyby, mięso, ziemniaki, banany.

Cholekalcyferol  witamina D3 – jest jedną z form witaminy D. Istnieją dwa główne rodzaje witaminy D: D2 i D3, z których D3 jest znacznie bardziej skuteczna w podnoszeniu poziomu witaminy D we krwi.  Największe znaczenie dla człowieka ma właśnie witamina D3 (cholekalcyferol) i D2 (ergokalcyferol). Jedną z istotnych zalet witaminy D jest to, że wspomaga absorpcję wapnia.

Cyjanokobalamina - syntetyczna witamina B12 która charakteryzuje się duża trwałością. W jej skład wchodzi grupa cyjankowa, która nie jest obecna w naturalnej witaminie B12. Molekułą cyjanku musi być usunięta z organizmu w efekcie pracy wątroby. Cyjanokobalamina wykazuje lekką toksyczność. Lepszą formą witaminy B12 jest metylokobalamina.

DL α tokoferol - naturalna witamina E oznaczana jest jako  d-alfa-tokoferol, octan d-alfa tokoferylu lub bursztynian d-alfa tokoferolu. Syntetyczna ma oznaczenie tylko DL. Naturalna witamina składa się z jednego izomeru, syntetyczna z ośmiu z czego tylko jeden (ok12%) jest identyczny z naturalną witaminą E. Organizm nie jest obojętny na budowę izomeryczną witamin i przyswaja naturalne witaminy ignorując inne jej formy. Dlatego tak bardzo istotne jest czy przyjmujemy naturalne witaminy czy ich syntetyczne zamienniki.

Dwufosforan żelazowy – składnik mineralny należący do dodatków w żywności tak zwanych wspomagających. Dodawany jest do suplementów diety i artykułów spożywczych przeznaczonych dla dzieci jako źródło żelaza aczkolwiek lepiej przyswajalną formą żelaza jest siarczan żelaza.

Ekstrakt drożdżowy - zawiera glutaminiany, formy aminokwasu, które naturalnie występują w wielu środkach spożywczych. Czasem są wyodrębniane i stosowane do żywności przetworzonej jako glutaminian monosodowy. Ekstrakt z drożdży zawiera naturalnie występujące glutaminiany, ale znacznie mniej niż MSG. MSG wydobywa smak potraw, podobnie jak sól. Ekstrakt z drożdży dodaje swój własny smak, jak przyprawy jednak zawiera duże ilości sodu dlatego nie jest wskazany zwłaszcza przy problemach z ciśnieniem krwi.

Etanol – alkohol etylowy. Otrzymuje się w wyniku fermentacji alkoholowej. Podstawowymi surowcami do produkcji etanolu są buraki cukrowe, trzcina cukrowa, ziemniaki. Mieszanina 95,6% etanolu z wodą to spirytus.

Galaktooligosacharydy są naturalnymi składnikami mleka, a także niektórych owoców i warzyw. Składnik żywności nie ulegający trawieniu w górnych odcinkach przewodu pokarmowego i będący składnikiem odżywczym dla pożytecznych bakterii okrężnicy. Ze względu na słodkawy smak stosowany jako zamiennik sacharozy. Wspomagają przyswajanie wapnia. Zaleca się spożywanie w dawce około 3 g dziennie.

Glikol polietylenowy stosowany jako rozpuszczalnik, emulgator, środek zwiększający lepkość kosmetyków i leków. Ma też zastosowanie jako lek na zaparcia. Nie określono maksymalnej ilości glikolu polietylenowego, jaką człowiek może bezpiecznie spożyć w ciągu doby. Glikol propylenowy uznawany jest za związek o bardzo niskiej szkodliwości. W świetle polskich norm, glikol propylenowy nie jest uznawany za związek groźny dla zdrowia ludzkiego.

Hydrolizat białka pszennego – otrzymuje się głównie z glutenu pszenicy i ma za zadanie poprawić smak produktu, posiada aktywne biologicznie peptydy i blokuje rozwój bakterii oraz wirusów. Hydrolizaty białek pszenicy są również stosowane do wzbogacania białka, na przykład napojów sportowych. Zapewnia wyższy poziom glutaminy niż białko sojowe i inne napoje dietetyczne, napoje odżywcze.

Hydrolizat białek roślinnych – proces wytwarzania  zmienia się w zależności od pożądanych właściwości produktu końcowego. Ogólnie wykorzystuje się do produkcji odtłuszczone nasiona (soja, rzepak)  oraz białko głównie z kukurydzy, pszenicy, grochu i ryżu. 

Inozytol -  inaczej nazywany witaminą B8. Chroni przed nadmiernymi skutkami stresu, wzmacnia pamięć, pomaga się odprężyć, łagodzi rozdrażnienie. Niedobór inozytolu ma niekorzystny wpływ na skórę, włosy, metabolizm, a nawet wątrobę. Występuje w mięsie, mleku, owocach, orzechach, zbożu i warzywach.   Dla ludzkiego organizmu istotny jest zwłaszcza myo – inozytol, forma powszechnie występująca w roślinach.  Myo- inozytol pobudza wzrost i regenerację większości tkanek w organizmie. Aby  organizm mógł wykorzystać inozytol z pożywienia, potrzebny jest enzym o nazwie fitaza, który znajduje się w soku jelitowym i kosmkach jelitowych.

Inulina stosowana jest jako zamiennik cukru w pieczywie, dżemach, słodyczach, produktach mlecznych itp.  Ponadto stymuluje wzrost korzystnej mikroflory przewodu pokarmowego, powoduje obniżenie poziomu cholesterolu i lipidów w surowicy krwi, usprawnia pracę przewodu pokarmowego zapobiegając zaparciom, zwiększa wchłanianie wapnia (picie kawy z mlekiem jest więc korzystne) Wykazano również działanie przeciwnowotworowe zwłaszcza raka jelita grubego poprzez zmniejszenie absorpcji toksyn.  Po za tym:

  • zwiększa regularność i objętość stolca, zmniejsza zaparcia i biegunki
  • ma  wpływu na florę bakteryjną jelit może pomóc w walce z otyłością
  • dieta zawierająca inulinę może zmniejszyć ryzyko chorób metabolicznych, zwalniając łańcuchy aminokwasowe w jelitach i regulując trawienie
  • przez zaabsorbowanie więcej wapnia, inulina pomaga zmniejszyć utratę tkanki kostnej, pomagając w zapobieganiu osteoporozie.

Kiełki żytnie słodowane – słodem nazywamy skiełkowane ziarno. Skiełkowane żyto należy do składników najbogatszych w substancje odżywcze. Wartość odżywcza kiełków żytnich znacząco rośnie wraz z kiełkowaniem.

Kwas erukowy – występuje w rzepaku i gorczycy przy czym w oleju rzepakowym nawet w stężeniu 40-50%. Badania wykazały jego szkodliwość gdyż powoduje stłuszczenie narządów i uszkodzenie mięśnia sercowego. Z tego względu w sprzedaży dostępny jest uszlachetniony olej tzw. niskoeurukowy olej rzepakowy o stężeniu kwasu poniżej 2%.  W latach siedemdziesiątych dwaj kanadyjscy hodowcy na drodze manipulacji genetycznych wyhodowali taką niskoerukową odmianę rzepaku. W 1998 wykazano, że olej rzepakowy powoduje znaczne zmniejszenie ilości oraz rozmiarów trombocytów u świń. Świnie, którym go podawano miały problemy z krzepliwością krwi i dopiero dodatek dużych ilości tłuszczy nasyconych w postaci oleju kokosowego lub masła kakaowego do diety je naprawiło.

Kwas mlekowy – jako stabilizator, regulator kwasowości. Otrzymywany jest przez fermentację mlekową. W produktach spożywczych jest wynikiem fermentacji laktozy obecnej w mleku lub fruktozy w warzywach i owocach. Obecność kwasu mlekowego w mleku powoduje zmianę struktury, smaku co wykorzystywane jest przy produkcji różnego rodzaju nabiału (kefiry, jogurty)

Kwas stearynowy – słabo rozpuszczalny w wodzie, nie ma zapachu, występuje w tłuszczach zwierzęcych Po spożyciu kwas stearynowy jest metabolizowany do kwasu oleinowego. Dzięki temu nie wpływa on negatywnie – w przeciwieństwie do innych nasyconych kwasów tłuszczowych – na poziom cholesterolu LDL. Wykorzystywany  w produkcji kredek, świec,  niektórych leków i kosmetyków. Ma właściwości głęboko oczyszczające, intensywnie nawilża skórę, a równocześnie wytwarza na niej powłokę lipidową, która stanowi ochronę przed utratą wody. Kwas stearynowy może uszkadzać układ immunologiczny. 

L- karnityna –  jest substancją witaminopodobną, odgrywa ważną rolę w metabolizmie Jest często nazywana witaminą BT lub witaminą energii. Bierze udział w regulacji poziomu tłuszczów w organizmie oraz jest niezbędna przy przemianach energetycznych. Odpowiada za transport kwasów tłuszczowych ale także  niektórych witamin. U dzieci, u których wykryto genetycznie uwarunkowany niedobór L-karnityny, zauważono osłabienie siły mięśni oraz zmiany w mięśniu sercowym (kardiomiopatię).   L-karnityna znajduje się przede wszystkim w mięsie i produktach mlecznych. Produkty roślinne zawierają  niewielkie jej ilości. Mleko karmiących matek zawiera bardzo dużo L-karnityny, która jest dostarczana noworodkom nie posiadającym zdolności samodzielnego jej wytwarzania.

L- tryptofan – to jeden z niezbędnych w organizmie człowieka aminokwasów spełniających różnorodne funkcje. Jest niezbędny do produkcji serotoniny w mózgu. Tryptofan jest używany do wytwarzania różnych struktur białkowych w organizmie. U osób, które spożywają małe i umiarkowane ilości witaminy B3 (niacyny), tryptofan może ją wytworzyć w wątrobie. Jego niski poziom przyczynia się do problemów z bezsennością.  Właściwy poziom wpływa za dobry nastrój, dlatego l- tryptofan stosowany jest także wspomagająco przez osoby cierpiące na depresję. Przywraca równowagę nerwową i pozwala na dobry spokojny sen. Naturalnym, najbardziej obfitym źródłem tryptofanu jest twaróg, mleko, sery żółte, ryby, mięso (szczególnie drób). Znajduje się też w roślinach strączkowych, w szpinaku, bananach, ananasie.

Maltodekstryna – otrzymywana przez częściową reakcję (hydrolizę) skrobi. Łatwo przyswajalna przez organizm człowieka. Maltodekstryna ma wysoki indeks glikemiczny w przedziale od 85 do 105. Wysoki indeks podnosi poziom cukru we krwi. To węglowodan złożony, lekkostrawny, szybko trawiony. Jest łatwym i szybkim źródłem energii.  Osoby chore na cukrzyce oraz mające skłonności do tycia winny jej unikać. Dla osób zdrowych spożywana w racjonalnych ilościach jest generalnie bezpieczna. Jest ona otrzymywana ze źródeł roślinnych i wysoko przetworzona. Jest bardzo łatwo przyswajalna, bez smaku.  Jest stosowana w żywności dla dzieci i niemowląt z uwagi na wysoką przyswajalność. Stosowana w przemyśle cukierniczym gdyż utrzymuje właściwą konsystencję produktu oraz przedłuża jego trwałość. To biały proszek stosowany też jako emulgator i stabilizator, dobrze rozpuszcza się w wodzie, nadaje pożądaną teksturę produktom, tworzy stabilne żele i emulsje.

W produktach dla niemowląt stanowią ważne źródło węglowodanów i energii. Nie są dodawane do żywności jako zamiennik cukru i nie są sztucznym słodzikiem, który ma uzależnić małe dziecko od słodkiego smaku. W przypadku starszych dzieci, gotowe kaszki z cukrem i maltodekstryną warto zastąpić daniami przygotowanymi samodzielnie. W przypadku osób bardzo aktywnych fizycznie odżywka z maltodekstryną może być wskazana gdyż w małej objętości dostarczy dużo energii niezbędnej do regeneracji po treningu.

Mięso oddzielone mechanicznie (MOM) - istnieją dwie metody pozyskiwania mięsa oddzielonego za pomocą urządzeń: chemiczna czyli hydroliza i oddziaływanie enzymami; oraz mechaniczna np. skrobanie, ścieranie, toczenie. Tłoczenie jest najpopularniejsze gdyż pozwala odzyskać 70-80% surowca. Metoda ta polega na przeciskaniu masy z czego  miękka mięsno-tłuszczowa przechodzi do dalszej obróbki, a kości zostają. W separatorach zaś mielone kości razem z mięsem są przenoszone i potem oddzielane. W masie takiej zostają pozostałości resztek kostnych. Zgodnie z Polską normą (PN-92/A-86522) drobiowe mięso oddzielane mechanicznie winno mieć nie więcej niż 70% wody, 20% tłuszczu i nie mniej niż 12% białka.  

MOM zawiera znacznie więcej tłuszczu niż zwykłe mięso, jest bardziej podatne na utlenianie. Z uwagi na niską wartość spożywczą mięso oddzielane mechanicznie nie powinno być w zasadzie podawane w dużych ilościach osobom na specjalnych dietach, w wieku podeszłym lub małym dzieciom.  W UE, mięso oddzielone mechanicznie może być wytwarzane z drobiu i wieprzowiny, ale nie z bydła, owiec i kóz. Mięso oddzielone mechanicznie, musi być wyraźnie oznaczone i nie liczy się jako część podanej zawartości mięsa w produkcie. www.fsis.usda.gov

Mleko w proszku dla niemowląt – w mlekach modyfikowanych stosowane są głównie: olej palmowy jako źródło kwasu palmitynowego, olej rzepakowy jako źródło kwasu oleinowego, olej sojowy, kukurydziany i słonecznikowy to źródło kwasów tłuszczowych wielonienasyconych. Wykorzystanie oleju kokosowego jest ograniczone ze względu na wysoką zawartość kwasu laurynowego i mirystynowego o właściwościach aterogennych, natomiast jest on podstawowym źródłem tłuszczów MCT. Jeśli mleko modyfikowane zawiera znaczące ilości oleiny palmowej (główne źródło kwasu palmitynowego) – wchłanianie tłuszczu i wapnia jest niższe niż z mieszanek zawierających inne oleje roślinne Dlatego też proporcje olejów roślinnych zastosowane w mlekach dla niemowląt, a pośrednio rozmieszczenie kwasów tłuszczowych w cząsteczkach trójglicerydów, mogą mieć wpływ na wchłanianie i metabolizm tłuszczu.

Odtłuszczone mleko w proszku – uzyskane przez usunięcie wody z pasteryzowanego mleka odtłuszczonego. Zawiera 5% lub mniej wilgoci (wagowo) i 1,5% lub mniej tłuszczu mleka (wagowo) Odtłuszczone mleko w proszku jest pozbawione tłuszczu oraz witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, lecz białka rozpuszczalne w wodzie witaminy i minerały są zachowane. Zawiera prawie taką samą ilość białka (26%) i węglowodanów (37%) jak w postaci ciekłej. Jest również wzbogacone witaminami A i D.

Olej palmowy uzyskiwany z palm oleistych. Jest bardzo nietrwały dlatego poddaje się go obróbce przez co wzrasta w nim poziom nasyconych kwasów tłuszczowych odpowiedzialnych za wzrost poziomu złego cholesterolu i rozwój cukrzycy. Olej palmowy jest najtańszą alternatywą w porównaniu z innymi olejami roślinnymi. Z palmy uzyskać można dwa rodzaje oleju, o różnym składzie chemicznym i właściwościach: olej z nasion palmy uzyskiwany w wyniku tłoczenia ziaren lub z miąższu owoców w wyniku działania pary na owocostany palmy. Surowy olej palmowy jest bogatym źródłem karotenoidów, witaminy E, steroli, skwalenu, koenzymu Q, witaminy K. Występowanie naturalnych antyoksydantów w oleju wydłuża okres jego przydatności oraz wyrobów produkowanych z jego zastosowaniem. W miąższu owoców jest mniej tłuszczu niż w ziarnach.

Oleina palmowa odznacza się większą zawartością wtórnych produktów oksydacji (wyższa liczba anizydynowa) niż olej palmowy. Liczba Anizydynowa określa zawartość  wtórnych produktów utleniania nienasyconych kwasów tłuszczowych z p-anizydyną.  W wyniku utleniania kwasów tłuszczowych powstaje energia potrzebna do procesów życiowych. Zawartość nienasyconych kwasów tłuszczowych łącznie wynosi dla oleju z miąższu 49,75, dla oleiny palmowej 54,75

Olej z Mortierella alpina – olej z grzybów uznany za bezpieczne źródło kwasu arachidonowego i może być stosowany w preparatach do początkowego żywienia niemowląt i preparatach do dalszego żywienia niemowląt.  W połączeniu z innymi kwasami nienasyconymi kwasem linolowym i kwasem linolenowym wytwarza się witamina F. Badania kliniczne jednak wykazały, że wcześniaki karmione mlekiem zawierającym kwas arachidonowy z oleju z grzybów nie różnią się pod względem tempa wzrostu. Badania na zwierzętach potwierdziły bezpieczeństwo stosowania w produktach dla niemowląt. Ludzkie mleko zawiera małe ilości tego kwasu, zazwyczaj mniej niż 1% całkowitej ilości kwasów tłuszczowych.

Olej rybi – stosowany w mlekach modyfikowanych dla niemowląt na lepszą ostrość wzroku oraz dla rozwoju psychoruchowego. LC-PUFA nie występują ani w tłuszczu mleka krowiego, ani w olejach roślinnych używanych do produkcji mleka modyfikowanego dla zdrowych niemowląt. Natomiast liczne badania kliniczne potwierdzają, że szybko rozwijające się wcześniaki, a być może nawet noworodki urodzone o czasie, wykazują szczególne zapotrzebowanie na te kwasy tłuszczowe. Dyrektywa Unii Europejskiej dotycząca składu mleka modyfikowanego dla zdrowych niemowląt dopuszcza suplementację LC-PUFA, szczegółowo określając ich ilości względem tłuszczu całkowitego i proporcje.

Oligofruktoza jest pochodzenia naturalnego i występuje m.in. bananach, cebuli, korzeniu cykorii i  wykorzystywana jest jako alternatywa dla słodzików. Oecność w diecie oligofruktozy pozytywnie wpływa na organizm gdyż działa pobudzająco na układ pokarmowy i pełni rolę stymulującą w zakresie rozwoju bakterii znajdujących się w jelicie grubym oraz pozytywnie wpływa na całą florę jelitową.

Permeat serwatkowy – serwatka w proszku odbiałczona jest produktem ubocznym powstałym w procesie wytwarzania koncentratu protein serwatkowych. Ekonomiczny i bogaty w sole mineralne zamiennik dla serwatki słodkiej i mleka w proszku. Składa się głównie z wody oraz niskocząsteczkowych substancji serwatkowych: laktozy, witamin, mikro oraz makroelementow. Posiada obniżoną wartość odżywczą ze względu na wysoką temperaturę suszenia. Zastosowanie jako stabilizator, zagęszczacz, wydłuża termin przydatności do spożycia, zwiększa wartość odżywczą produktu. Lekko słodkawy smak serwatki, zmniejsza konieczność stosowania substancji słodzących, Serwatka ogólnie reguluje metabolizm i pracę przewodu pokarmowego. Wskazana dla niemowląt z objawami alergii.

Podpuszczka – otrzymywana z wewnętrznej błony śluzowej żołądka cieląt i stosuje się w celu koagulacji mleka (ścina się mleko) Istnieje wiele źródeł enzymów podpuszczki – od roślin, grzybów i mikroorganizmów, które mogą być substytutem podpuszczki zwierzęcej. Od 1990 roku zaczęto genetycznie modyfikować mikroorganizmy w celu zastąpienia otrzymywania podpuszczki z żołądków cieląt. Podpuszczka taka  (mikrobiologiczna) ma większą wydajność produkcji, uzyskuje się lepsze tekstury sera i obniżoną zawartość goryczy. Mikrobiologiczna podpuszczka w większości wytwarzana jest na Dalekim Wschodzie i zanieczyszczona może być pleśnią grzybów takich jak Mucormyces miehei. Działania uboczne nie są jeszcze znane.

Preparowanie nasion – proces hydro-termalny. Na całe nasiona oddziałuje ciśnienie. Nasiona są nawilżane i poddawane temperaturze za pomocą pary wodnej, dzięki czemu powiększają się nawet do 300% swoich pierwotnych rozmiarów. Nasiona takie szybko chłoną płyny, dlatego mogą być bezpośrednio dodawane do produkcji ciasta, bez ryzyka zniszczenia ziarna podczas wyrabiania.

Ryż instant  - zwykły ryż umieszczany jest  w wielkich piecach do odwadniania ziarna, aż zawartość wilgoci osiągnie około 12 procent. Podczas tego procesu  i tworzą się dziury w jądrach, które pozwalają szybkie nawodnienie w kuchni domowej.  Błyskawiczny ryż daje maksymalną wygodę, ciepły posiłek w ciągu kilku minut. Ale istnieją pewne elementy utracone w jego produkcji. Gotowanie ryżu w ten sposób wysysa większość  wartości odżywczych. Kolejna strata jest w smaku lecz firmy znalazły sposób na zwiększenie smaku dodając sól i substancje smakowe. 

Selenian IV sodu – stanowi formę chemiczną składnika mineralnego jakim jest selen. Związki selenu (selenian i selenit sodu) uznane zostały za substancje toksyczne i niebezpieczne. Przy przewlekłym narażeniu może powodować  uszkodzenie wątroby.  Działa też toksycznie na nerki. Brak selenu w organizmie może obniżać odporność, ale jego źródła znajdują się w wielu naturalnych produktach. Podczas stosowania preparatów zawierających związki selenu należy zachować dużą ostrożność z uwagi na małą różnicę między dawką leczniczą a toksyczną selenu.

Serwatka częściowo odmineralizowana w proszku – proces demineralizacji  powoduje, że zawiera aż 70% (!) mniej soli niż inne tego typu produkty. Dzięki temu jest naturalnie słodka i zdrowa dla każdego z nas.

Serwatka - koncentrat białka serwatkowego – wyizolowane z serwatki białka  za pomocą ultrafiltracji, która pozwala oczyścić serwatkę z tłuszczu oraz laktozy. Na koncentrat białka serwatkowego składa się przede wszystkim białko. Zawartość w produkcie waha się od 21 do 25g białka, co stanowi minimum 80% składu. Pozostałe to węglowodany, tłuszcze. Im wyższa zawartość węglowodanów i tłuszczów w produkcie, tym wyższa kaloryczność.

Siarczan cynku – sól kwasu siarkowego i cynku. Jeden z najważniejszych związków cynku. Cynk odgrywa bardzo ważną rolę w metabolizmie komórkowym .Bierze udział w regulacji syntezy białek i przemiany węglowodanów oraz wpływa na prawidłową czynność układu odpornościowego, ma wpływ na proces widzenia. Kontroluje utrzymanie prawidłowego stężenia wit. A, jest niezbędny do prawidłowego wzrostu i procesu reprodukcji.

Siarczan manganu – niedobór  powoduje zahamowanie wzrostu i rozwoju, nerwobóle, zaburzenia w krzepnięciu krwi, zmiany zwyrodnieniowe w kościach, tkance łącznej właściwej i mięśniowej, osteoporozę.  Ale nadmiar kumuluje się w mózgu, może to prowadzić do neurotoksyczności, która przypomina chorobę Parkinsona. Mało jest danych klinicznych dotyczących przedawkowania. Wdychanie może powodować bóle głowy, zawroty głowy, utratę pamięci.  Zatrucie doustne może powodować biegunkę, wymioty, odwodnienie, nadciśnienie, ostrą niewydolność nerek i wątroby. Niedobór manganu w czasie ciąży w badaniach na zwierzętach wykazał negatywny wpływ na ośrodkowy układ nerwowy płodu.  Wapń i fosfor hamują wchłanianie manganu. Poziom progowy, przy którym mangan powoduje neurologiczne skutki u ludzi nie został ustalony. Dzieci są bardziej narażone na toksyczność manganu. Dodatkowe jego źródło może pochodzić z zanieczyszczonej wody.  Badanie przeprowadzone u niemowląt małpy sugeruje, że preparat dla niemowląt na bazie soi, zawierający naturalnie większe stężenie manganu niż mleko człowieka lub krowiego, może wywołać łagodne skutki dla rozwoju neurologicznego. Efekty te nie zostały udokumentowane u ludzi. Badania te sugerują, że wspólnie spożycie wody i / lub środków spożywczych zawierających zwiększone stężenia manganu mogą powodować negatywne skutki neurologiczne. Źródło: https://www.atsdr.cdc.gov/ToxProfiles/tp151-c2.pdf 

Siarczan magnezu – sól kwasu siarkowego i magnezu. Bezwonny proszek stosowany jako środek suszący gdyż absorbuje wilgoć, w lecznictwie jako środek przeczyszczający. Ma podobne działanie jak chlorek magnezu. Po podaniu doustnym siarczan magnezu trudno wchłania się do krwi, dlatego nie jest dobrym źródłem magnezu. Odciąga wodę z naczyń jelitowych. powoduje  upłynnienie treści jelit i w efekcie obfite wypróżnienie.

Skrobia modyfikowana – modyfikacja ma za zadanie poprawę właściwości. Może być modyfikowana w sposób fizyczny (przez obróbkę cieplną) , enzymatyczny, (hydroliza  części skrobi w niskiej masie cząsteczkowej stosując enzymy  – maltodekstryna) chemiczny (chemicznie modyfikowane skrobie są  uważane za dodatek z numerem E i są sklasyfikowane). Nie jest to modyfikacja genetyczna roślin, a poprzez np. kwas solny, wodorotlenek sodu, potasu, nadtlenkiem wodoru, tlenkiem propylenu itp. Skrobia stosowana głównie do zagęszczenia produktów, jako zamiennik tłuszczu w produktach o obniżonej jego zawartości, oraz w mrożonych produktach by zapobiegać ich kapaniu po rozmrożeniu.  Skrobie modyfikowane chemicznie stosowane jako dodatek do żywności są zadeklarowane i posiadają symbol E. Modyfikowane fizycznie i enzymatycznie traktowane są jako składnik żywności i mogą mieć podaną tylko nazwę „skrobia modyfikowana”

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI par 6 pkt 2 mówi, że W przypadku środka spożywczego zawierającego skrobie modyfikowane, w wykazie składników w odniesieniu do tych skrobi może być podana wyłącznie nazwa „skrobia(e) modyfikowana(e)”  z zastrzeżeniem, że nazwa „skrobia modyfikowana”, może być podana na etykiecie pod warunkiem, że skrobia ta nie zawiera glutenu. Podawanie nazwy lub numeru „E” tych skrobi nie jest konieczne. Natomiast jeśli skrobia zawiera gluten, należy poinformować o gatunku rośliny, z której ona pochodzi.

Po modyfikacji służy jako zagęstnik, emulgator lub stabilizator. Długofalowe skutki zdrowotne są nieznane. Skrobia modyfikowana dodawana jest jedynie dla właściwości zagęszczających, nie dla smaku.

Skrobia ziemniaczana (mąka ziemniaczana) – uzyskiwana z bulw ziemniaków. Świeże, umyte ziemniaki rozdrabnia się i wypłukuje skrobię. Uzyskany krochmal suszy się i przesiewa. W przemyśle spożywczym stosowany jako zagęstnik (nie zmienia smaku ani barwy produktów)

Syrop glukozowo-fruktozowy otrzymuje się z przetworzonej na skrobię kukurydzy. Zawiera 55% glukozy, 42% fruktozy i około 3% innych cukrów. Spożywanie dużych ilości produktów zawierających syrop glukozowo-fruktozowy powoduje chroniczną otyłość  (fruktoza spożywana nawet w niewielkich ilościach, nastawia organizm na produkcję tkanki tłuszczowej). zwiększa ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2, prowadzi do gwałtownych zmian poziomu glukozy we krwi, przyczynia się do zwiększenia możliwości wystąpienia zespołu jelita drażliwego, może powodować zaćmę cukrzycową.

Środki powierzchniowo czynne (tenzydy, surfaktanty) rozrywają napięcie powierzchniowe w cieczach pozwalając na to aby rzeczy stały się czyste. Posiadają  skuteczne właściwości pianotwórcze oraz oczyszczające. Najczęściej stosowaną w kosmetykach substancją powierzchniowo czynną jest Sodium Laureth Sulfate, czyli tzw. SLS

Tauryna aminokwas który pomaga transportować kreatynę do mięśni, przyspiesza regenerację mięśni po wysiłku, wpływa również na ośrodkowy układ nerwowy. Odkryto, że wyjątkowo wysokie stężenie tauryny występuje w rozwijającym się mózgu i drastycznie spada zaraz po zakończeniu procesu rozwoju. Organizm ludzki wytwarza niewielkie ilości tauryny w wątrobie, mózgu, jelitach i mięśniach szkieletowych. Jej naturalnym źródłem są szczególnie ostrygi, mięso, ryby, serwatka, soczewica, groch. Mleka modyfikowane dla niemowląt zawierają syntetyczną taurynę.

Tlenek cynku - otrzymywany z siarczku cynku lub węglanu cynku. Tlenek cynku ma lekkie działanie antybakteryjne i przyspiesza gojenie ran. Używany jako składnik maści i zasypek leczących różne choroby skóry. Tlenek cynku wykazuje właściwości ściągające i wysuszające. Siarczan cynku wykazuje właściwości przeciwzapalne. Tlenek cynku wchłania się zaledwie w kilku procentach, jest mało aktywny chemicznie i nie reaguje z innymi składnikami preparatów mineralnych i witaminowych. dlatego jest często stosowany przez producentów.  Jako źródło cynku w preparatach mineralnych i mineralno-witaminowych cynk powinien występować w postaci soli nieorganicznych czyli np. siarczan cynku.  Tlenek cynku niskiej jakości (słabo oczyszczony) zawiera metale ciężkie i pył cynkowy (metaliczny)

Utwardzony tłuszcz roślinny – uwodornianie przekształca ciekłe roślinne oleje w ciało stałe lub półstałe tłuszcze (np. w margarynie)  Ponieważ częściowo uwodornione oleje roślinne są tańsze niż tłuszcz zwierzęcy są dostępne w szerokim zakresie konsystencji i mają inne właściwości pożądane (na przykład zwiększoną stabilność oksydacyjną / dłuższy czas przechowywania). Efektem ubocznym niekompletnego uwodorniania, mającym wpływ na zdrowie człowieka są tłuszcze trans, które mają negatywny wpływ na układ krążenia i choroby serca. ​​Nie istnieje bezpieczny poziom spożycia tłuszczów trans. Nie ma odpowiedniego poziomu zalecanej dziennej ilości lub dopuszczalnej górnej granicy. Tłuszcze trans obecne w żywności pochodzenia zwierzęcego są innego typu niż te, z częściowo uwodornionych olejów i nie wydają się wykazywać tych samych negatywnych skutków.  Spożycie  tłuszczu trans zaburza zdolność organizmu do metabolizowania niezbędnych kwasów tłuszczowych, co prowadzi do zmian  kwasów tłuszczowych w aorcie głównej tętnicy serca, co zwiększa ryzyko wystąpienia choroby wieńcowej.

Żywe kultury bakterii – warto zwrócić uwagę na to, jakie szczepy znajdują się w jego składzie, bo różne szczepy tej samej bakterii mają trochę inny wpływ na nasz organizm.

- Bifidobacterium lactis - zasiedlają błonę śluzową końcowego odcinka jelita krętego i jelita grubego, wspierając pracę przewodu pokarmowego i system obronny jelit. Chronią organizm przed inwazją bakterii chorobotwórczych, utrzymują wytwarzanie witamin z grupy B oraz witaminy K. Ponadto podtrzymują korzystną czynność układu immunologicznego. . Są składnikiem preparatów osłonowych stosowanych po kuracji antybiotykowej. Przeciwdziałają biegunce niemowląt i podróżnych. Są zdolne do wytwarzania enzymu laktazy i dzięki temu ułatwiają trawienie i wchłanianie laktozy z produktów mlecznych.

- Fermentum hereditum – probiotyk szczepu wyizolowanego z kobiecego mleka. Wyróżnia się zdolnością do kolonizacji jelit oraz zdolnością do przywrócenia korzystnej równowagi mikroflory bakteryjnej dzięki czemu może znacząco wpływać na zmniejszenie częstości występowania zakażeń w przewodzie pokarmowym niemowląt. Kultury bakterii pomagają w zaburzeniach kształtowania mikroflory jelitowej noworodków, zwłaszcza tych urodzonych przez cesarskie cięcie. Poród taki pozbawia noworodka kontaktu z naturalną mikroflorą matki, przez co kolonizacja przewodu pokarmowego noworodka bakteriami z rodzaju Lactobacillus i Bifidobacterium jest zaburzona i może być zakłócona przez 6 miesięcy po porodzie.

- Lactobacillus acidophilus – ograniczają rozwój szkodliwych mikroorganizmów w jelitach, działają korzystnie na pracę układu krążenia, mają korzystny wpływ na florę bakteryjną pochwy, zapobiegając grzybicy i innym zakażeniom bakteryjnym. Przyczyniają się również do usuwania toksyn z jelita grubego.

- Lactobacillus casei – chroni przed wrzodami żołądka. Wskazane również przy leczeniu antybiotykami gdyż regulują pracę układu pokarmowego, zapobiegając biegunkom i zaparciom.

- Lactobacillus delbrueckii subsp.  Bulgaricus - wraz z streptococcus wytwarza kwas mlekowy, poprawia tolerancję laktozy, stymuluje układ odpornościowy.

- Streptococcus thermophilus - są uważane za korzystne dla zdrowia, gdyż ułatwiają trawienie produktów mlecznych osobom, które nie tolerują laktozy. Bakterie rozkładają laktozę ułatwiając trawienie. Pomocne są również w czasie leczenia antybiotykami. Antybiotyki mogą mieć niekorzystny wpływ na zniszczenie pożytecznych bakterii przez co szkodliwe bakterie mogą się mnożyć powodując biegunkę.